Składki na Fundusz Pracy (FP) oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) są obowiązkowymi daninami, które polskie prawo nakłada na większość osób aktywnych zawodowo. Jednak w pewnych sytuacjach przepisy przewidują zwolnienie z opłacania tych składek. Kto zatem może być zwolniony z płacenia składek na FP i FGŚP i w jakich okolicznościach? Wyjaśniamy krok po kroku.
Kto nie płaci składek na Fundusz Pracy (FP)?
Fundusz Pracy finansuje m.in. szkolenia dla osób bezrobotnych i tworzenie miejsc pracy. Z opłacania składek na ten fundusz zwolnione są następujące grupy:
- Osoby fizyczne wykonujące umowę agencyjną lub umowę zlecenia albo inne umowy o świadczenie usług.
- Osoby zatrudnione na podstawie umowy uaktywniającej (umowa zawierana z urzędem pracy z osobą bezrobotną).
- Duchowni.
- Żołnierze odbywający niezawodową służbę wojskową.
Powyższe grupy są całkowicie zwolnione z płacenia składek na FP. Nie muszą ich odprowadzać ani same, ani za nich płatnik (np. zleceniodawca).
Jakie grupy zawodowe są zwolnione z płacenia składek na FP?
Oprócz osób na umowach cywilnoprawnych, zwolnieni z płacenia składek na FP są również:
- Rolnicy i domownicy w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.
- Osoby prowadzące pozarolniczą działalność, opłacające składki wyłącznie na ubezpieczenie zdrowotne.
- Osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.
- Duchowni nieobjęci obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi.
Zatem rolnicy, przedsiębiorcy na samym ZUS-ie zdrowotnym czy osoby współpracujące z takimi przedsiębiorcami również nie muszą odprowadzać składek na Fundusz Pracy.
Dlaczego przedsiębiorcy na małym ZUS nie płacą składek na FP?
Przedsiębiorcy, którzy korzystają z małego ZUS, czyli płacą niższe składki na ubezpieczenia społeczne, są zwolnieni z opłacania składek na Fundusz Pracy. Dzieje się tak dlatego, że mały ZUS zwalnia z opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, a właśnie od podstawy wymiaru tych składek liczy się składkę na FP.
Skoro zatem osoby na małym ZUS nie opłacają składek emerytalnej i rentowej, nie odprowadzają również składki na Fundusz Pracy.
Kiedy przedsiębiorcy są zwolnieni z opłacania składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP)?
FGŚP zapewnia wypłatę świadczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Z opłacania składek na ten fundusz zwolnieni są:
- Przedsiębiorcy opłacający preferencyjne składki na ubezpieczenia społeczne (np. na małym ZUS).
- Osoby prowadzące pozarolniczą działalność opłacające wyłącznie składkę zdrowotną.
- Duchowni nieobjęci ubezpieczeniami społecznymi.
Zatem składka na FGŚP nie jest pobierana m.in. od przedsiębiorców na małym ZUS oraz tych opłacających sam ZUS zdrowotny.
Jak wygląda opłacanie składek na FGŚP przez osoby na umowie zlecenie?
Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia opłacają składki na FGŚP, ale tylko wtedy gdy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Jeśli zatem przychód z umowy zlecenia jest niższy niż minimalne wynagrodzenie, zwolnienie z płacenia składek emerytalno-rentowych oznacza również brak obowiązku opłacania składki na FGŚP.
Czy osoby na emeryturze lub rencie muszą płacić składki na FGŚP?
Osoby pobierające emeryturę lub rentę są zwolnione z opłacania składek na FGŚP, nawet jeśli dodatkowo wykonują pracę. Dzieje się tak dlatego, że renciści i emeryci nie podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym od przychodów z pracy.
Tym samym nie opłacają również składki na FGŚP, która jest pochodną składek emerytalno-rentowych.
Kiedy zwolnienie z płacenia składek na FGŚP dotyczy osób bezrobotnych?
Osoby bezrobotne zarejestrowane w urzędzie pracy również mogą być zwolnione z płacenia składek na FGŚP, ale tylko w określonych sytuacjach, m.in. gdy:
- Wykonują pracę na podstawie umowy uaktywniającej.
- Otrzymują świadczenie socjalne przysługujące na urlopie górniczym lub górniczy zasiłek socjalny.
- Pobierają zasiłek socjalny wyrównawczy lub górniczy zasiłek socjalny wyrównawczy.
W pozostałych przypadkach bezrobotni muszą opłacać składkę na FGŚP na zasadach ogólnych.
Jakie grupy nie muszą opłacać składek na FGŚP zgodnie z przepisami?
Oprócz wyżej wymienionych, z opłacania składek na FGŚP zwolnione są jeszcze następujące grupy:
- Osoby pobierające nauczycielskie świadczenia kompensacyjne - nie odprowadzają składki na FGŚP od tych świadczeń.
- Osoby ubiegające się o przyznanie emerytury - jeśli złożyły wniosek o emeryturę, ale jeszcze jej nie pobierają, nie muszą płacić składki na FGŚP.
- Posłowie i senatorowie - nie opłacają składki na FGŚP od uposażenia poselskiego czy senatorskiego.
Podsumowując, zwolnienie z opłacania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dotyczy wielu grup zawodowych. Warto zatem sprawdzić, czy w naszym konkretnym przypadku również przysługuje takie zwolnienie.
Podsumowanie
Opłacanie składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jest obowiązkowe dla większości osób aktywnych zawodowo. Jednak w pewnych sytuacjach przepisy przewidują zwolnienie z tego obowiązku. Z opłacania składek na FP zwolnieni są m.in. osoby na umowach cywilnoprawnych, rolnicy, przedsiębiorcy na małym ZUS oraz opłacający wyłącznie składkę zdrowotną. Natomiast składka na FGŚP nie jest pobierana np. od osób pobierających emeryturę lub rentę, bezrobotnych wykonujących prace w ramach umowy uaktywniającej czy posłów i senatorów. Warto więc sprawdzić, czy przysługuje nam zwolnienie z opłacania tych danin.