Analiza PEST jest niezwykle przydatną metodą badania otoczenia zewnętrznego przedsiębiorstwa lub projektu. Pozwala ona na całościowe spojrzenie na kluczowe czynniki mogące mieć wpływ na funkcjonowanie organizacji. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej na czym polega analiza PEST, jak ją przeprowadzić krok po kroku oraz przedstawimy przykładową analizę wraz z podsumowaniem i wnioskami.
Czym jest analiza PEST i jakie ma zastosowanie?
Analiza PEST (zwana również analizą PESTEL) jest narzędziem służącym do badania otoczenia zewnętrznego organizacji pod kątem czynników politycznych, ekonomicznych, społeczno-kulturowych oraz technologicznych. Jest to podejście strategiczne pozwalające zidentyfikować kluczowe trendy i zjawiska w otoczeniu, które mogą stanowić szanse lub zagrożenia dla funkcjonowania firmy.
Analizę PEST przeprowadza się w celu:
- Zbadania otoczenia zewnętrznego i określenia jego wpływu na organizację
- Zidentyfikowania potencjalnych szans i zagrożeń
- Wsparcia procesu strategicznego planowania
- Oceny atrakcyjności rynku
- Analizy ryzyka inwestycji lub projektów
Regularne przeprowadzanie analizy PEST pozwala firmie na bieżąco monitorować kluczowe zmiany w otoczeniu i odpowiednio do nich dostosowywać strategię. Dzięki temu możliwe jest zwiększenie odporności organizacji na występujące w otoczeniu zagrożenia oraz lepsze wykorzystanie pojawiających się szans.
Jak przeprowadzić analizę PEST krok po kroku?
Aby prawidłowo przeprowadzić analizę PEST, należy wykonać następujące kroki:
- Określenie celu analizy - na początku warto jasno zdefiniować powód przeprowadzenia badania oraz oczekiwane rezultaty.
- Identyfikacja kluczowych czynników w poszczególnych obszarach PEST - należy zastanowić się, jakie kwestie polityczne, ekonomiczne, społeczno-kulturowe i technologiczne mają największe znaczenie dla badanej organizacji lub rynku.
- Analiza wskazanych czynników i określenie ich wpływu - dokładne zbadanie zidentyfikowanych wcześniej kwestii i określenie w jaki sposób mogą one oddziaływać na organizację (pozytywnie lub negatywnie).
- Identyfikacja kluczowych szans i zagrożeń - na podstawie przeprowadzonej analizy należy wskazać najważniejsze możliwości i ryzyka wynikające z otoczenia zewnętrznego.
- Opracowanie strategii działania - sformułowanie planu, który pozwoli maksymalnie wykorzystać pojawiające się szanse oraz zminimalizować zagrożenia.
- Monitorowanie i aktualizacja - cykliczne powtarzanie analizy PEST i weryfikacja strategii w odpowiedzi na zachodzące w otoczeniu zmiany.
Przykładowa analiza czynników polityczno-prawnych
W ramach analizy PEST jednym z kluczowych obszarów jest otoczenie polityczno-prawne. W przypadku firmy działającej na polskim rynku, warto zapoznać się m.in. z następującymi kwestiami:
- Obecna sytuacja polityczna w kraju i wpływ ewentualnych zmian rządu na gospodarkę
- Kierunki rozwoju i priorytety w zakresie gospodarki deklarowane przez rządzących
- Polityka podatkowa - zmiany w wysokości podatków, ulgach itp.
- Przepisy prawne regulujące daną branżę lub obszar działalności
- Projektowane reformy i zmiany legislacyjne mogące wpłynąć na funkcjonowanie firmy
- Integracja z UE - wpływ unijnych dyrektyw i rozporządzeń
Powyższe czynniki polityczno-prawne mogą stanowić zarówno szanse, jak i zagrożenia dla organizacji. Ich dogłębna analiza pozwoli przygotować się na potencjalne zmiany i odpowiednio zaplanować dalsze działania.
Analiza czynników ekonomicznych - jak to zrobić?
Kolejnym ważnym obszarem analizy PEST są uwarunkowania ekonomiczne. Analizując ten aspekt należy wziąć pod uwagę m.in.:
- Wzrost lub spadek PKB
- Poziom inflacji
- Wysokość stóp procentowych
- Kursy walut i ich zmiany
- Sytuację na rynku pracy
- Dochody i zamożność społeczeństwa
- Politykę fiskalną (podatki, ulgi itp.)
Uwarunkowania ekonomiczne decydują w dużej mierze o popycie na produkty i usługi oraz opłacalności prowadzenia działalności gospodarczej. Dlatego też ich analiza i bieżący monitoring są kluczowe dla trafnego prognozowania kondycji przedsiębiorstwa.
Identyfikacja kluczowych trendów społeczno-kulturowych
Czynniki społeczno-kulturowe również odgrywają istotną rolę w kształtowaniu otoczenia organizacji. W ramach tego obszaru analizy PEST należy wziąć pod uwagę m.in.:
- Zmiany demograficzne (starzenie się społeczeństwa, wzrost liczby singli itp.)
- Zmiany modelu rodziny
- Wzorce konsumpcji i zachowań konsumenckich
- Styl życia
- Postawy społeczne (np. rosnąca świadomość ekologiczna)
- Postrzeganie firm i marek
Śledzenie trendów społeczno-kulturowych pozwoli dopasować ofertę i komunikację do oczekiwań konsumentów. Pozwoli także odpowiedzieć na pojawiające się potrzeby.
Wpływ postępu technologicznego - najważniejsze zmiany
Ostatnim elementem analizy PEST jest obszar związany z technologią i jej wpływem. Kluczowe zagadnienia to:
- Nowe możliwości wynikające z rozwoju technologii
- Upowszechnienie się rozwiązań takich jak internet, automatyzacja, robotyka, sztuczna inteligencja itp.
- Cyfryzacja wielu dziedzin życia i gospodarki
- Zmiany w sposobie komunikacji i konsumpcji treści przez konsumentów
- Wzrost znaczenia rozwiązań chmurowych, internetu rzeczy itp.
- Nowe możliwości analityki danych
Postęp technologiczny może stanowić zarówno szansę na usprawnienie działalności, jak i zagrożenie ze strony bardziej innowacyjnych konkurentów. Dlatego bardzo ważne jest systematyczne monitorowanie najnowszych trendów technologicznych mających wpływ na branżę.
Podsumowanie i wnioski z przykładowej analizy PEST
Przykładowa analiza PEST pozwoliła na identyfikację najważniejszych czynników politycznych, ekonomicznych, społeczno-kulturowych i technologicznych, które aktualnie kształtują otoczenie zewnętrzne przedsiębiorstwa. Na tej podstawie można wyciągnąć ważne wnioski dla strategii firmy.
Do kluczowych szans zidentyfikowanych w analizie można zaliczyć np. zapowiadane obniżki podatków, wzrost zamożności społeczeństwa czy rosnącą popularność zakupów online. Z kolei najpoważniejsze zagrożenia to potencjalne zaostrzenie przepisów branżowych, rosnąca inflacja oraz popularyzacja tanich produktów zagranicznych.
Wnioski z analizy PEST powinny zostać wykorzystane przy opracowywaniu strategii rozwoju firmy. Wskazują one bowiem najważniejsze kwestie w otoczeniu zewnętrznym, które należy uwzględnić podejmując kluczowe decyzje biznesowe.
Jak wykorzystać wyniki analizy PEST w praktyce?
Aby jak najlepiej wykorzystać wnioski z analizy PEST, organizacja powinna:
- Uwzględnić je przy tworzeniu strategii rozwoju - pomogą wskazać najbardziej obiecujące kierunki działania.
- Dostosować ofertę do trendów w otoczeniu - np. wyjść naprzeciw większej świadomości ekologicznej klientów.
- Odpowiednio zmodyfikować działania marketingowe i PR.
- Zidentyfikować potrzebę wprowadzenia zmian organizacyjnych usprawniających działalność.
- Wziąć pod uwagę potrzebę pozyskania nowych kompetencji i umiejętności przez pracowników.
- Na bieżąco monitorować otoczenie PEST i aktualizować strategię firmy.
Regularna analiza PEST i wyciąganie wniosków z jej wyników pozwala firmie lepiej rozumieć rynek oraz proaktywnie reagować na pojawiające się w otoczeniu szanse i zagrożenia. Jest zatem kluczowym elementem strategicznego zarządzania nowoczesnym przedsiębiorstwem.
Podsumowanie
Analiza PEST jest niezwykle przydatnym narzędziem analizy otoczenia zewnętrznego organizacji. Pozwala ona na całościowe spojrzenie na kluczowe czynniki polityczne, ekonomiczne, społeczno-kulturowe i technologiczne, które mogą mieć wpływ na funkcjonowanie firmy. Regularne przeprowadzanie tego badania i wyciąganie wniosków z jego wyników umożliwia trafne prognozowanie szans i zagrożeń oraz budowanie odpowiedniej strategii działania. Analiza PEST powinna stać się stałym elementem zarządzania strategicznego nowoczesnym przedsiębiorstwem.